
Son 10 yılda baş döndürücü bir şekilde artan dijitalleşme bakım süreçlerini de yakından ilgilendiriyor. Dijitalleşmenin işletmelere getirdiği faydaların başında şüphesiz uzaktan erişim, kontrol ve verimlilik artışı geliyor. Son yıllarda sıkça duyduğumuz kestirimci bakım (predictive maintenance) verinin gücünü ortaya koyan bir yöntem. Kestirimci bakım sayesinde elektrik motorları ve döner ekipmanlardan alınan veriler analiz edilerek ortaya çıkabilecek arızalar önceden tespit edilir. Bu da ortaya çıkabilecek bir arızanın ya da plansız duruşun engellenmesi anlamına gelir.

Elektrik Motorları ve Kestirimci Bakım
Elektrik motorları ve döner ekipmanlar sanayide tüketilen enerjinin çoğunluğunu oluştururlar. Üstelik tahrik ve döner sistemler üretim sistemlerinin akışındaki temel unsurlardan biridir. Bugün tüm dünyada 300 milyondan fazla elektrik motoru aktif olarak çalışıyor. Bu motorlarda sağlanacak %1lik verimlilik artışının dahi ne kadar büyük tasarruf olduğunu söylemeye gerek yok sanırım.
Ülkemizinde içinde bulunan Avrupa bölgesinde plansız duruşların %6.3’ü elektrik motorları nedeniyle meydana geliyor. Bu plansız duruşlar nedeni ile oluşan üretim kaybı ise 1 trilyon Euro’yu buluyor.
Tüm bakım çeşitlerinin nihai hedefi aslında ortaktır. Bunları üretimi maksimum seviyeye çıkarma, kaynakları verimli bir biçimde kullanma, işçilik maliyetlerini azaltırken, enerji tasarrufu sağlama vb sayabiliriz. Reaktif ve önleyici bakım işletmeler tarafından uzun süredir kullanılan metodlar olmasına rağmen yukarı da saydığımız hedefleri gerçekleştirme konusunda eksiklikleri bulunur. Kestirimci bakım ise veri ve analizin gücünü kullanarak çok geniş kapsamlı bir bakım ve üretim stratejisi oluşturmanızı sağlar. Aslında Kestirimci bakım 1939 yılına kadar geçmişi olan bir yöntem. Titreşim ve yağ analizi ile başlayan kestirimci bakım son yıllarda nesnelerin interneti ve yapay zeka (AI) ile çok daha geniş bir uygulama alanı buldu.

Teknoloji bize daha iyi araçlar sağladıkça, nihai hedefe ulaşma kabiliyetimiz büyüyor. Yapay zeka (AI) ve IIoT alanındaki gelişmeler büyük miktarda veriyi neredeyse gerçek zamanlı olarak analiz etmemize izin veriyor. Bu da gelişen arızaları daha erken bulmayı ve kök nedeni otomatikleştirmeyi mümkün kılıyor.
Kestirimci Bakım ve Avantajları
Peki kestirimci bakım diğer bakım türlerine göre ne gibi avantajlar sağlanıyor. Bir kere öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Günümüz dünyasındaki rekabeti ve teslim süreleri üzerindeki baskıyı düşündüğümüz zaman her işletme üretim verimliliğini maksimize etmek ve plansız duruşları en aza indirmek zorundadır. Bu nedenle arızalanmadan dokunma anlayışı yerini arızalanmadan önce dokun anlayışına bırakmıştır.
- Plansız duruş ve arızaların önüne geçmenin en iyi yöntemidir.
- Döner ekipman ve motorların ve yardımcı aksesuarların çalışma ömürlerinde artış.
- Döner ekipman ve motorların harcadığı enerji düşünüldüğünde kestirimci bakım çok iyi bir enerji tasarruf yöntemidir.
- Bakım maliyetlerini en aza indirir.
- Gereksiz yedek ve stok parça maliyetlerini ortadan kaldırır.
İlginizi Çekebilir: Artesis e-MCM
Kestirimci Bakımla Hangi Arızaların Önüne Geçilir?
Döner ekipmanlarda arızalar elektriksel ve mekaniksel olmak üzere 2 kısımda inceleyebiliriz. Modern kestirimci bakım yöntemleri hem elektrik hem de mekanik arızaların teşhisinde başarılıdır.
Genel elektrik ve mekanik arızalar
- Gevşek temel / bileşenleri
- Mekanik dengesizlik / yanlış hizalama
- İletim (transmission) arızaları
- Tahrik edilen ekipman arızaları
- Dişli kutusu, kayış, kaplin ve rulman arızaları
- Stator ve rotor arızaları
- Dahili elektrik arızaları
- Harici elektrik arızaları

Proses Arızaları
- Yüksek enerji tüketimi
- Düşük verimlilik
- Pompalarda kavitasyon
- Fanlarda, üfleyicilerde akış türbülansı
- Filtre ve ısı eşanjöründe kirlenme
- Yağlama
- Aşırı yüklenme

Artesis Kestirimci Bakım Çözümleri
Artesis e-MCM, kritik AC dönen ekipman için tasarlanmış güçlü bir online durum izleme, kestirimci bakım ve enerji analizörüdür. e-MCM’nin patentli makine öğrenme algoritması, 6 aya kadar kapsamlı arıza tespiti sağlar. 24 saat izleme ve gerçek zamanlı model tabanlı gerilim ve akım analizi ile e-MCM, sabit, değişken hızlı motorların ve jeneratörlerin elektriksel, mekanik ve proses arızalarını tespit edebilir ve tüm bunları zahmetsizce gerçekleştirir.
Artesis e-MCM Nasıl Çalışır?
e-MCM, dönen ekipmanınızı sürekli olarak izler, ölçümler alır ve bunları kendi kendine öğrenme sürecinde oluşturduğu dijital ikiz ile karşılaştırır. Benzersiz makine öğrenimi algoritması, farklı hızlar veya yükler gibi çok çeşitli koşullarda normal çalışmayı tanımasına olanak tanır ve yanlış alarmlar olmadan kontrol sağlar. e-MCM, kendi kendine öğrenme aşamasında deneyimlenmeyen yeni bir çalışma durumu belirlerse, size bu durumu gelecekteki tüm izlemelere dahil etme seçeneği sunar.
Hangi Ekipmanlarda Kullanılabilir?
Artesis kestirimci bakım çözümleri tüm motorlu ekipmanlarda güvenilir bir kestirimci bakım çözümüdür.
- Kompresörler
- Fanlar
- Pompalar
- Konveyörler
- Jeneratörler
- Motorlu Ekipmanlar
- AHU
- Mikser

Kestirimci Bakım İstatistikleri
1-İşletmelerin %39u bakım hatalarını kaydetmek için kağıt kalem kullanıyor.
2-Bakım ekibinin zamanın %20sini fabrika içinde bir yerden bir yere giderken harcıyor.
3-Plansız duruşların yıllık maliyeti tüm dünyada 50 milyar doları buluyor.
4-Bir ekipmanın bozulmasının saatlik maliyeti 260.000 doları bulabiliyor.
5-Kestirimci bakım, makine arıza süresini %30-50 oranında azaltabilir ve makine ömrünü %20-40 oranında artırabilir.
6-Küresel kestirimci bakım pazar büyüklüğünün 2020’de 4.0 milyar USD’den 2025’e kadar 12.3 milyar USD’ye çıkması bekleniyor.
7-Önümüzdeki 15 yılda IoT projelerine 30 milyar dolar harcanması bekleniyor.
8-Kestirimci bakım iyi bir yatırım opsiyonudur. Önleyici bakıma göre yaklaşık %8 ila %12 ve reaktif bakıma göre %40’a kadar tasarruf sağlar. Kaynak
9-ABD’de bulunan fabrikaların %80’i önleyici bakım kullanıyor. Yarısından fazlası analitik araçlarla kestirimci bakım kullanıyor.
10- İmalat endüstrisi 2025 yılına kadar 630 milyar dolara kadar tasarruf sağlayabilir.

Sonuç
Kestirimci bakım gelişen yapay zeka ve nesnelerin interneti teknolojisi ile çok daha etkin bir ve verimli bir yöntem olarak giderek yaygınlaşıyor. Artesis sunduğu sensörsüz kestirimci bakım teknolojisi ile işletmeler için zahmetsiz ve kolay bir kestirimci bakım çözümü sunuyor. Siz de işletmenizde plansız duruşların önüne geçmek, enerji verimliliğini maksimum seviyeye çıkarmak ve ekipmanlarınızı izlemek için hemen bizimle iletişime geçin.
Kaynaklar
–Mckinsey.com
–Deloitte
–Plant Service Manager
-Researchgate